El Salvador is te klein om ons echt aan het denken te zetten. Europa en Amerika met de beperkte inflatie van euro en dollar zijn te groot en hebben nog te veel trucs om hun munten te kunnen steunen. China kiest sowieso voor dictatuur en centrale bank digitale munt (CBDC). Hou je grote landen als Turkije met serieuze inflatie over om de toekomst van Bitcoin en crypto pas echt goed te gaan zien.
En Erdogan staat dus op het punt nieuwe cryptowetgeving naar het parlement te brengen. Niemand weet nog echt goed wat daar in staat. Wel lijkt duidelijk dat Erdogan ervoor heeft gekozen om crypto een rol te laten spelen in het stabiliseren van de Lira. Uit een Turks artikel vertaald met Google translate maken we deze belangrijke zinnen op:
Erdogan zei dat Turkije een sprong zal maken met het nieuwe economiemodel. “We weten dat er zowel risico’s als kansen voor ons liggen. Het is de moeite waard om deze risico’s te nemen.” Erdogan zei dat er gesprekken zijn met de Golfstaten en Azerbeidjan: “Er is positief nieuws”.
Laat iedereen zelf zijn huiswerk doen over de status van Bitcoin en crypto in deze landen. Zo in de gauwigheid zien we dat Azerbeidzjan al belasting heft op crypto, maar dat de centrale bank in 2018 heeft gesteld nooit een eigen CBDC uit te gaan geven. De golfstaten gaan absoluut voor de rol van koploper met crypto zoals je hier in Wired leest. Alleen Saudi-Arabië is restrictief en Qatar heeft een echte ban op crypto. Doe een beetje zelfstudie en extrapoleer naar wat het zou betekenen als Turkije in samenwerking met deze landen iets moedigs met crypto gaat doen. Ook voor Turkije gaat dat op korte termijn geen CBDC zijn, maar eerder goede regulering.
Erdogan zegt iets als:
“De exchanges zijn geen kwestie van wiskunde. Het is een vloeiend proces. De markt zal bepalen wat de prijzen gaan worden.”
Het meest krankzinnige zou natuurlijk zijn als Erdogan als eerste grote natie gaat aankondigen dat de Turkse centrale bank naast goud ook Bitcoin gaat aanhouden. Daar kun je nog niet van uit gaan. Spoedig zal de wettekst netjes vertaald beschikbaar zijn en zullen we dit artikel updaten.
Tot die tijd nog wat context:

Met de Lira is het natuurlijk helemaal mis. Erdogan blijft gokken op lage rente om de economie (lees: wapenverkopen) te steunen. In maart ontsloeg hij de president van de centrale bank wat de Lira een dreun en Bitcoin steun gaf. Begin december nam de minister van financiën Lutfi Elvan ontslag. Die werd vervangen door een getrouwe van de president.
Het is grappig om te zien dat de grafiek die de prijs van Bitcoin in Turkse Lira weergeeft helemaal geen dip heeft. In Lira gerekend is de Bitcoin trein gewoon doorgedenderd. En het is ook zeker zo dat Turken massaal in crypto zijn gevlucht, geassisteerd door een wankelmoedig beleid. Op dit moment wordt dagelijks meer dan 1 miljoen dollar aan crypto verhandeld in het geplaagde land. Waar vindt die handel plaats?
Binance is verreweg de grootste actieve speler, maar die hebben net nu met kerst een flinke tik gekregen voor het niet goed naleven van KYC-wetgeving: drie kwart miljoen dollar boete! Tegelijkertijd lezen we dat het de Turkse exchange Paribu voor de wind gaat. Die hebben zelfs net hun in Londen en Istanboel gevestigde UX-design studio Sherpa overgenomen een bureau dat ook Unilever en Samsung tot haar klanten rekent.
Eerder was het nog een puinhoop met de Turkse exchanges toen Faruk Fatih Ozer, de oprichter van de Turkse exchange Thodex, na de break-up met zijn vriendin met 1,7 miljard aan cryptotegoeden van beleggers naar Albanië vluchtte. Volgens de laatste Turkse berichten wordt hij daar door de maffia beschermd en verborgen gehouden. Het is natuurlijk zeker dat we deze man nooit meer terug zien. Plastische chirurgie. Baard en zo. Vebitcoin ging ook onderuit vanwege wanpraktijken van de directie. Hierover lopen nog rechtszaken van gedupeerde beleggers. Tja, “not your keys not your coins”.
Crypto of beter gezegd geld an sich is in Turkije om met Rutte te spreken “een puzzel”. Positieve kanten. Negatieve kanten. En veel onduidelijkheid. Voor kerst wist Erdogan de Lira een booster (pun intended) te geven. Dit door een vaste wisselkoers te bieden voor spaarders om hun dollars weer naar Lira om te zetten. De Lira steeg 25% door dit plan en de systemen klapten eruit toen Turken massaal hun dollars weer terug wilden converteren.
En volgens de Nederlandse analist Michaël van de Poppe gaf dat op zijn beurt ook Bitcoin en Ethereum een boost. Dat is dat altijd een tweesnijdend zwaard: inflatie is goed voor crypto zeker nu Turkije ook de vlucht in goud tegenwerkt. Maar chaos is slecht voor de cryptomarkt. Dat geldt in nog hogere mate voor het handelspaar dollar-Bitcoin: dollar inflatie is fantastisch, maar dollar-chaos zou een ramp zijn. Vraag het aan Michael Saylor.
Misschien is een betere verklaring voor de snelle rebound van de Lira gewoon stompzinnig nationalisme van de Turken. Saifedean Ammous neemt dit ook in zijn moederland Libanon waar: totale puinhoop en ineenstorting van de nationale munt en toch blijven mensen trots op hun nationale valuta. Kan Bitcoin een rol spelen in het overwinnen van dit stompzinnige nationalisme?

De in Nederland levende Turkse cryptotrader Ercan Bozoglu dempt de verwachtingen nog met betrekking tot een echt Turks crypto reveil. In zijn ogen gaat het vooral om de snelle winsten. De jongere generatie Turken woont gewoon bij papa en mama thuis speculeert massaal met bijvoorbeeld Shiba Inu. Maakt dagwinsten en consolideert in Thether. Het is ook wel te begrijpen bij het niveau van de lonen dat Bitcoin voor de jeugd niet erg aantrekkelijk is.

En toch heeft Forbes begin december een artikel gepubliceerd met als titel: “Bitcoin could solve Turkey’s currence crisis“. Het hele verhaal van Friedrich Hayek wordt nog eens uitgelegd met vooral de oproep het monopolie op geld op te heffen en door de staat uitgegeven geld open te laten concurreren met privaat uitgegeven geld. De in 1992 op 92-jarige leeftijd overleden Hayek dacht waarschijnlijk aan varianten op de Engelse talley sticks en kon zeker niet bevroeden, maar misschien wel hopen, dat er al zo snel zo iets perfects als Bitcoin zou worden uitgevonden. Nu Erdogan nog!
Doe ook je voordeel met deze uitstekende in depth analyse van de situatie in Turkije! Voor meer informatie:
Waar en waarom zou ik bitcoin kopen?