Is de nieuwe Amerikaanse veiligheidsstrategie een Gorbachev-Chamberlain moment voor de Amerikaanse hegemonie? Bezegelt deze veiligheidsstrategie de ineenstorting van de Amerikaanse Hegemonie? We hebben een diepgaand artikel geschreven over dit historische keerpunt dat voor onze ogen voltrekt. Deze is gebaseerd op de analyses van Ad Verbrugge (De Nieuwe Wereld) en Alex Mercouris (The Duran). Video´s zijn hieronder beschikbaar en zeer de moeite waard om te bekijken. We beëindigen deze uitgebreide geopolitieke analyse met een belangrijke addendum: Amerika’s geopolitieke terugtrekking wordt gedicteerd door zijn toenemende financiële onvermogen en de wereldwijde noodzaak voor een gecoördineerde monetaire hervorming. Zowel Ad Verbrugge als Alex Mercouris missen in hun analyses de onhoudbare Amerikaanse en globale schuldenproblematiek die de VS dwingt om terug te trekken (zie ons artikel over Fiscal Dominance). We zullen verder ook de gevolgen van dit beleid voor de Europese Unie bespreken.

Inleiding: Een Ideologische Oorlogsverklaring Vermomd als Strategie

Op 5 december 2024 publiceerde de Trump-administratie een document dat de geschiedenisboeken zal halen – niet omdat het een nieuwe Amerikaanse suprematie inluidt, maar omdat het het einde ervan erkent. De 33 pagina’s tellende National Security Strategy is volgens sommige analisten niet minder dan een ideologische oorlogsverklaring aan de Europese Unie. Maar belangrijker nog: het is de erkenning dat het Amerikaanse imperium zijn grenzen heeft bereikt.

“Dit is niets minder dan een oorlogsverklaring aan de Europese Unie. Een ideologische oorlogsverklaring wel te verstaan,” stelt de Nederlandse analist Ad Verbrugge. Alexander Mercouris van The Duran gaat nog verder: “Dit document is een erkenning van imperiale ineenstorting, net zoals Joseph Chamberlain’s hervormingspogingen in de jaren 1890 erkenden dat het Britse Rijk ten einde liep.”

Beide analyses convergeren op een ontnuchterende conclusie: we zijn getuige van een historisch patroon dat zich herhaalt. Een hegemonie in verval probeert zichzelf te hervormen, erkent daarbij onbedoeld zijn eigen zwakte, en versnelt daardoor juist het proces van ineenstorting. Dit is het Gorbachev-Chamberlain moment van de Amerikaanse wereldorde.

Het Einde van de Geschiedenis is Voorbij

De Breuk met Fukuyama

Trump’s strategie markeert een radicale breuk met het beleid van de afgelopen decennia. Sinds de val van de Berlijnse Muur heeft het Westen gefunctioneerd volgens Francis Fukuyama’s doctrine van “het einde van de geschiedenis” – het idee dat de liberale democratie de definitieve regeringsvorm zou zijn die zich over de gehele aarde zou verspreiden. Amerika zou daarin de voortrekkersrol spelen.

Deze ideologie rechtvaardigde talloze interventies: Joegoslavië, Irak, Afghanistan, Libië, Syrië. Europa nam deze agenda grotendeels over. Mensenrechten werden dominant in de internationale politiek. De “rules-based order” was geboren, met Amerika als hegemoniale macht en Europa als loyale junior partner.

Trump’s document verwerpt dit volledig. Amerika zal niet langer de ideologische voortrekker spelen. Het erkent de multipolaire orde en de diversiteit aan regeringsvormen die daarmee gepaard gaat. Het zal zich niet meer bemoeien met interne aangelegenheden van andere landen, maar steeds vanuit “America First” – het eigen Amerikaanse belang – opereren.

Nationale Soevereiniteit als Nieuw Uitgangspunt

De nationale staat wordt het nieuwe vertrekpunt. Trump keert zich expliciet tegen de internationale instituties die volgens hem de nationale soevereiniteit van Amerika hebben ondermijnd, ten nadele van het Amerikaanse volk. En cruciaal: hij zegt hetzelfde over Europa. De Europese Unie heeft volgens het document de belangen van de Europese bevolking geschaad.

Dit betekent een halt toeroepen aan massa-immigratie. Wanneer Europa dat niet doet, “tekent zij voor een culturele zelfmoord,” aldus het document. Het betekent een sterke krijgsmacht en nucleaire afschrikking, niet om overal de politieman te spelen, maar om “America First” te bedrijven. Nationale belangen moeten centraal staan, met respect voor andere landen.

“Flexibel realisme” vervangt democratie-export. Geen democratieën meer opleggen, geen social change bewerkstelligen via NGO’s. Dit is het einde van het neoconservatieve project zoals we dat kennen.

Historische Parallellen: Chamberlain en Gorbachev

De “Weary Titan” van 1890

Alexander Mercouris van The Duran wijst op een opvallende historische parallel. In de jaren 1890 kwam in Groot-Brittannië een zakenman en politicus naar voren genaamd Joseph Chamberlain. Hij was burgemeester van Birmingham geweest – destijds de industriële hoofdstad, vergelijkbaar met New York in de Amerikaanse economie.

Chamberlain stelde dat het model van het Britse Rijk – overal alles zelf doen – onhoudbaar was geworden. De politiek van vrijhandel holde de industriële basis uit. Hij wilde het beleid fundamenteel veranderen en zocht naar bondgenoten en proxy’s die het rijk konden helpen stutten. Zijn belangrijkste beoogde bondgenoot was, ironisch genoeg, de Verenigde Staten.

In een beroemde toespraak zei Chamberlain dat Groot-Brittannië een “weary titan” was geworden, “buckling under the overheavy burden of its fate” – een vermoeide titaan die bezwijkt onder de overlast van zijn lot. Klinkt dat niet bijna woordelijk als Trump’s document, dat spreekt over Amerika als Atlas die niet langer de wereld kan dragen?

Chamberlain pleitte ook voor een complete ommekeer in het economisch beleid: van vrijhandel naar tarieven, specifiek om de industriële basis te herbouwen. Hij wilde vrede met de grote rivaal van dat moment: Duitsland. Zijn prioriteit was het stabiliseren en behouden van het rijk.

“Chamberlain was een buitengewoon intelligente man,” legt Mercouris uit. “Veel intelligenter in zijn analyse dan wat we in Trump’s document zien. Maar zelfs Chamberlain faalde. Zijn hervormingen werden grotendeels niet geïmplementeerd, en waar ze wel werden doorgevoerd, vertraagden ze de imperiale ineenstorting niet. Integendeel: zijn woorden waren een erkenning dat het Britse Rijk ten einde liep. Vandaag de dag is Chamberlain een vergeten figuur.”

Gorbachev en de Perestrojka

Ad Verbrugge trekt een andere, even treffende parallel. “Is Donald Trump niet de Gorbachev van de 21e eeuw?” vraagt hij zich af. “Iemand die vanuit het centrum van de macht, het land waar de neoliberale ideologie bij uitstek wordt uitgedragen, de stap terug doet en zegt: ‘We gaan een fundamenteel andere koers varen.'”

Denk terug aan de late Sovjet-Unie. De communistische ideologie had wereldwijde pretenties – het was ook een “einde van de geschiedenis,” waarbij Marx, Lenin en Stalin beschreven hoe de geschiedenis naar één kant bewoog: de emancipatie van de arbeider en de afschaffing van privébezit. Een door de staat georganiseerde economie zou dit ideaal realiseren.

Toen deze ideologie in de jaren ’80 zijn legitimiteit begon te verliezen, kwam Gorbachev met zijn Glasnost en Perestrojka – fundamentele hervorming van binnenuit. “En hoe moet het die communistische leiders zijn vergaan in de jaren ’80,” vraagt Verbrugge zich af, “toen deze ideologie zijn legitimiteit verloor?”

Na de val van de Muur hebben wij in het Westen, volgens Verbrugge, iets vergelijkbaars gedaan. Het neoliberalisme nam het stokje over – de “liberale hegemonie.” Een sterk economisch georiënteerde ideologie waarin de mens als homo economicus werd opgevat, met dezelfde internationale pretenties als het voormalige communisme. Niet meer het collectief centraal, maar het individu, maar wel met hetzelfde morele gelijk aan jouw kant.

“En we zijn nu in een fase aangekomen waarin deze politiek zijn legitimiteit verliest,” constateert Verbrugge. “En nu is Trump eigenlijk de persoon die vanuit het centrum van de macht zegt: we gaan het fundamenteel anders doen. We gaan de doctrinaire zelfgenoegzaamheid van de afgelopen decennia omgooien.”

Het Spaanse Precedent

Mercouris noemt nog een derde voorbeeld: Spanje in de 17e eeuw. Ook daar kwam een hervormer, Olivarez, die grote veranderingen wilde doorvoeren en zich wilde concentreren op binnenlandse hervorming. Ook zijn beleid liep uit op een massa van contradicties en versnelde waarschijnlijk de ineenstorting van het Spaanse rijk.

“Dit is wat dit document ook kan worden,” waarschuwt Mercouris. “Het is wellicht goed bedoeld wat betreft het verlengen van de Amerikaanse positie, maar hoogstwaarschijnlijk zal het dissonantie introduceren in het systeem, en daarmee de formulering van beleid moeilijker en minder coherent maken dan het was.”

Europa: De Ideologische Oorlogsverklaring

“Destructief voor de Europese Naties”

Als er één passage is die de Europese hoofdsteden deed schrikken, dan is het wat Trump schrijft over de Europese Unie. Het document stelt ondubbelzinnig dat Europa, in de vorm van de EU, een politiek voorstaat die destructief is voor de landen en “the greatness of the European Nations” ondermijnt.

“We will oppose elite-driven non-democratic restrictions on core liberties in Europe,” staat er letterlijk. De Verenigde Staten zullen zich keren tegen de elite-gedreven, niet-democratische beperkingen van kernvrijheden in Europa.

Trump zal, samen met anderen, proberen de koers van de Europese Unie te ondermijnen en juist democratische bewegingen te stimuleren. Hij vindt kennelijk dat de manier waarop met populistische partijen wordt omgegaan in Europa een bedreiging vormt voor de democratie. Ironisch genoeg zegt Europa dat zij maatregelen tegen dergelijke partijen neemt ter bescherming van diezelfde democratie.

“Zo zie je maar hoe woorden op een gegeven moment hol beginnen te worden,” merkt Verbrugge op. “Democratie is de term waarmee de partijen onderling aan het schermen zijn. En Trump’s positie is duidelijk: Europa moet terugkeren naar een meer nationaal gerichte politiek, waarin de verschillende lidstaten hun culturele en nationale eigenheid kunnen bewaren.”

De DEI-Agenda als Achilleshiel

Het document keert zich expliciet tegen de hele “diversity, equity en inclusion” agenda. Trump zegt dat deze ideologie Amerika heeft verzwakt. “We moeten mensen weer op basis van bekwaamheid en verdiensten hun posities verlenen, niet omdat ze behoren tot vermeend gediscrimineerde minderheden. Want dat impliceert dat Amerika niet meer de hoge kwaliteit levert op allerlei terreinen die we zouden moeten leveren.”

En precies dat werpt hij Europa voor de voeten: die agenda ondermijnt de Europese landen van binnenuit, zodat het maar de vraag is of ze over 20 jaar überhaupt nog wel Europees genoemd kunnen worden en beantwoorden aan Europese waarden.

Mercouris vat het zo samen: “Het document is buitengewoon scherp over de Europese leiders. Het denkt duidelijk niet veel van hen. In feite is het zeer vijandig. Het zegt dat het hele beleid van de Europese Unie volkomen destructief is geweest voor de realiteiten van Europa, voor de Europese beschaving, voor de Europese economieën.”

De Hypocrisie: Wie Vernietigde Europa Eigenlijk?

Maar hier komt de cruciale blinde vlek in het Amerikaanse document. Mercouris wijst erop: “Er is nergens erkenning dat de Verenigde Staten zelf de bron is van veel van deze problemen. Het bekritiseert globalisering en neoliberaal beleid in algemene termen, maar relateert deze alleen terug aan wat dit de VS zelf heeft aangedaan. Het erkent nooit dat dit beleid ook zeer negatieve effecten had op andere landen, inclusief Europese landen.”

En dan wordt het pijnlijk concreet. Het document bekritiseert Duitsland omdat het productie naar China moet verplaatsen om toegang te krijgen tot goedkope energie. Maar wie vernietigde Duitslands energievoorziening? “Hello, Nordstream!” roept Mercouris uit. “Waar kwam alle de-industrialisatie vandaan? De VS vertelde hen dit te doen. De VS heeft Duitsland niet eens gevraagd te de-industrialiseren – ze dwongen het door Nordstream op te blazen.”

Dit is een fundamentele hypocrisie. Amerika bekritiseert Europa voor de gevolgen van beleid dat Amerika zelf heeft opgelegd. Verbrugge had het al geconstateerd, maar Mercouris maakt het expliciet: “Dit is waar Joseph Chamberlain, om het simpel te zeggen, zeer verschillend was. Hij was absoluut eerlijk over wat het Britse Rijk was en waar het voor stond. Maar dit document speelt slachtoffer: ‘Iedereen profiteert van ons, we hadden altijd goede bedoelingen.’ Deze victimhood is onaantrekkelijk en ondermijnt de geloofwaardigheid.”

De Russische Kwestie: Vrede of Oorlog?

Amerika’s Verklaring: Stabilisatie is Noodzakelijk

Wat veel Europese regeringsleiders “de haren heeft doen rijzen,” is wat het document zegt over Rusland. Trump stelt dat het zaak is dat er snel vrede komt in Europa. Rusland moet een gerespecteerde partner worden, wiens eigen opvattingen we dienen te respecteren. Er moet een situatie komen van rust waarin Europa niet meer in conflict met Rusland voortleeft.

Het document maakt duidelijk dat een groter vredesakkoord noodzakelijk is, ook om de economische toekomst van Europa veilig te stellen, maar vooral om te voorkomen dat er conflicten uitbreken die ook ten nadele van de Verenigde Staten kunnen zijn. Er wordt een appel gedaan richting Europa – of zoals Verbrugge het formuleert: “Ik zou zelfs kunnen zeggen: een dwang uitgeoefend om in te schikken, een toontje lager te gaan zingen en te zorgen dat er een akkoord komt waarin stabiliteit in de Europese regio wordt bereikt.”

Het document is expliciet: het beëindigen van de oorlog in Oekraïne en stabilisatie van de relatie met Rusland zijn “core interests” van de Verenigde Staten.

Europa’s Werkelijke Agenda: Oorlog tegen 2030

Maar wat doet Europa? Op dezelfde dag dat de veiligheidsstrategie verscheen, publiceerde Reuters een rapport op basis van bronnen in het Pentagon. De eis aan Europa: ze moeten herbewapend en klaar zijn om te vechten tegen 2027.

Viktor Orbán was nog explicieter. Hij stelde openlijk: “Het officiële standpunt van de Europese Unie is dat we tegen 2030 klaar moeten zijn voor oorlog.” Niet zomaar oorlog – oorlog met Rusland. Orbán zit in de vergaderingen, hij hoort wat er wordt gezegd. Als hij stelt dat dit het officiële EU-beleid is, moeten we dat serieus nemen.

De Europese pushback op het Pentagon was: “2027 is onhaalbaar, we halen 2030.” Mercouris legt uit waarom 2027 zo belangrijk is: “Dat is het jaar voor de volgende Amerikaanse verkiezingen. De berekening is dat als dit te lang duurt, er altijd een risico is dat de nieuwe administratie de VS opnieuw committeert aan Europa op de manier die we in het verleden zagen, en dat zou een ramp zijn.”

Orbán voegde eraan toe dat de EU verschuift naar een “oorlogseconomie.” De ironie: Europa beschuldigde Rusland daar constant van, terwijl het projectie was. “Rusland is niet in een oorlogseconomie,” stelt Mercouris. “Jullie hebben het duizend keer uitgelegd. Maar wat ze eigenlijk zeiden is dat Europa naar een oorlogseconomie verschuift.”

De Euroclear Sabotage

Verbrugge wijst op een specifieke actie die de werkelijke EU-agenda blootlegt: de Euroclear-operatie. Europa probeert miljarden aan Russische tegoeden – valselijk, min of meer – in te zetten om de oorlog tegen Rusland verder te financieren.

“Die actie is er precies op gericht om datgene te ondergraven wat Trump eigenlijk beoogt,” legt Verbrugge uit. “Namelijk een situatie waarin we tot een stabiele verhouding met Rusland komen. Maar als dat zo is, dan betekent dit Europese project dat zich aan het vormgeven is in vijandschap met Rusland, dat dit verder wordt ondermijnd.”

Zelfs de ECB heeft zich tegen deze actie gekeerd. Allerlei deskundigen zeggen dat het niet verstandig is. “Maar vanuit de overlevingsstrategie van deze elite kun je deze actie misschien beter begrijpen,” suggereert Verbrugge. “Namelijk dat men gebaat is bij conflict en niet gebaat is bij het oplossen van de oorlog.”

Dit is de kern: de Europese elite heeft een existentieel belang bij het voortzetten van het conflict. Vrede zou hun positie en legitimiteit verder ondermijnen.

De Fundamentele Contradicties

Een Document Vol Tegenspraken

Mercouris heeft het document zorgvuldig geanalyseerd en komt tot een vernietigende conclusie: het zit vol contradicties die het onuitvoerbaar maken.

Contradictie 1: Dominantie

• Het document zegt dat de VS geen werelddominantie meer nastreeft
• Maar het zegt ook dat de VS de machtigste en rijkste moet blijven
• En dat geen enkele andere macht ooit een positie mag bereiken die de VS kan uitdagen

Contradictie 2: Europa

• Europese leiders zijn “hopeloos, incompetent, delusioneel”
• Maar ze moeten wel Amerikaanse militaire niveaus bereiken tegen 2027
• Europa moet zichzelf verdedigen
• Maar moet ook herbewapenen voor oorlog tegen Rusland

Contradictie 3: Rusland

• De VS wil stabilisatie met Rusland – het is een “core interest”
• Maar dringt er tegelijkertijd bij Europa op aan te herbewapenen voor conflict met Rusland
• Vrede is essentieel
• Maar de proxy-oorlog in Oekraïne gaat door

Contradictie 4: NATO

• NATO moet niet meer uitbreiden
• Maar iedereen moet 5% BBP aan defensie uitgeven
• Dit betekent economische zelfmoord voor EU-lidstaten
• Terwijl Trump zelf opschept dat hij deze verhoging heeft afgedwongen

Contradictie 5: De-industrialisatie

• Het document bekritiseert Europa’s de-industrialisatie
• Specifiek Duitsland dat naar China moet voor goedkope energie
• Maar de VS vernietigde zelf de Duitse energievoorziening (Nordstream)
• Er is geen enkele erkenning van Amerikaanse verantwoordelijkheid

Het Franchising-Model dat Niet Kan Werken

Het document schetst wat je zou kunnen noemen een “franchising-model” voor het imperium. De VS concentreert zich op zijn kerncompetentie – het westelijk halfrond – en “outsourcet” de rest.

Europa moet Europa beheren. Azië moet door Aziatische bondgenoten worden beheerd. Voor Afrika zoekt men “transactionele partnerschappen” – het gaat alleen om grondstoffen. Het Midden-Oosten is “gecompliceerd.”

Maar, en dit is cruciaal, alle franchises moeten nog steeds rapporteren aan het hoofdkantoor in Washington. Ze krijgen autonomie, maar blijven ondergeschikt.

“Het probleem,” legt Mercouris uit, “is dat proxy’s, vazallen en bondgenoten hun eigen gedachten hebben. En vroeg of laat zullen ze uit de controle van de imperiale overlord glippen. Dat is wat gebeurde met de Verenigde Staten zelf ten opzichte van Groot-Brittannië. Het gebeurde met alle Commonwealth-landen. Dit model is inherent instabiel.”

Een Compromis Gedoemd te Falen

Waarom zit het document vol contradicties? Omdat het een compromis is tussen twee onverenigbare visies.

Aan de ene kant heb je figuren zoals Elbridge Colby – auteur van veel van dit document – die de VS volledig uit Europa zou willen trekken als hij kon. Hij vertegenwoordigt het isolationistische kamp.

Aan de andere kant heb je de gevestigde neocons: mensen zoals Radcliffe, Rubio, alle Zionisten, het State Department, Congress, Wall Street, de tech-industrie, de denktanks, de media. Zij willen dat de VS in Europa blijft en zijn nog even toegewijd aan het anti-Russische beleid als altijd.

“We hebben hier te maken met individuen – Colby, misschien Gabbard, misschien Vance – tegen een verankerde bureaucratie,” concludeert Mercouris. “Het is zeer moeilijk te geloven dat de individuen zullen winnen tegen de machine.”

En vergeet niet: Marco Rubio is nu Secretary of State. Hij heeft geen enkele interesse getoond in het hervormen van het State Department. Trump probeerde in zijn eerste termijn massa-ontslagen door te voeren bij State – het faalde volledig.

“Wat de neocons ook mogen zijn,” zegt Mercouris, “ze waren tenminste coherent. Dit document is dat niet.”

The Machine: Waarom Hervorming Onmogelijk Is

De Institutionele Verankering

Mercouris wijst op het fundamentele probleem: “De machine is daar. Ze is zeer sterk. Ze heeft de media-machine als onderdeel ervan. De gehele Amerikaanse media is enorm vijandig ten opzichte van dit document. De neocons, de denktanks, een groot deel van de tech-industrie, Wall Street – je neemt het tegen dit alles op. De odds moeten tegen je zijn.”

Dit is niet zomaar weerstand. Dit is een volledig geïntegreerd systeem van macht:

• Het State Department met duizenden ambtenaren
• De inlichtingendiensten
• Het militair-industrieel complex
• Wall Street en de financiële sector
• Big Tech
• De media – New York Times, Washington Post, CNN, MSNBC
• Think tanks – Council on Foreign Relations, Brookings, etc.
• Lobbygroepen, vooral AIPAC
• Een significant deel van Congress

Elk van deze instituties heeft gevestigde belangen bij voortzetting van het huidige systeem. Elk heeft zijn eigen netwerken, budgetten, carrière-paden die afhankelijk zijn van de status quo.

Het Verschil met Chamberlain en Olivarez

Mercouris benadrukt een belangrijk punt: “Er is één groot verschil tussen de Verenigde Staten en het keizerlijke Groot-Brittannië of Spanje. De Verenigde Staten is een republiek. Het heeft een zeer krachtige democratische traditie.”

Zowel Chamberlain als Olivarez werkten binnen gesloten imperiale systemen. De VS is niet gesloten op dezelfde manier. Er zijn verkiezingen, er is een breder publiek dat zijn mening kan laten horen.

“Het zou kunnen dat deze ideeën uiteindelijk grip krijgen en dat er een meer coherent beleid uit komt,” geeft Mercouris toe. “Het Amerikaanse publiek heeft zijn gevoelens en meningen vele malen uitgedrukt. Maar de machine is daar. Ze is zeer sterk.”

De vraag is: kan een democratische beweging van onderop de machine overwinnen? Of zal de machine, zoals altijd, de democratische wil frustreren?

De Verwarring van de Elite

Verbrugge trekt hier de parallel met de late Sovjet-Unie: “Een verwarring die we zagen bij die communistische leiders in de jaren ’80, dat is misschien het type verwarring dat we nu ook in Europa gadeslagen. Dat we ook in Amerika gadeslaan, want die strijd is daar ook natuurlijk nog niet uitgespeeld.”

Hij beschrijft een elite in een “netwerkstructuur” – in de wereld van de politiek, het bestuur, de wetenschap, de media en het kapitaal – die lange tijd deze koers hebben gevaren. “Ja, die zijn tot ten diepste geschokt.”

Dit is niet alleen ideologische oppositie. Dit is existentiële angst. Deze mensen hebben hun hele carrières gebouwd op het huidige systeem. Hun identiteit, status, inkomen, macht – alles hangt ervan af. Een fundamentele koerswijziging betekent dat hun expertise irrelevant wordt, hun netwerken waardeloos, hun wereldbeeld vals.

“En één ding is wel duidelijk,” zegt Verbrugge, “we gaan niet meer terug naar vroeger. Er is iets aangewakkerd, net als met de Perestrojka, wat niet meer zomaar de kop in is te duwen.”

Hoe Rusland en China Dit Zien

De Russische Beoordeling: “C+”

Mercouris legt uit hoe Moskou naar dit document kijkt. Ze geven het een “C+” – vooruitgang, maar volstrekt onvoldoende.

“De Russen zullen zeggen: kijk, de Amerikanen erkennen tenminste nu dat er grenzen zijn aan hun eigen macht. Ze erkennen dat wij grote machten zijn, ook al accepteren ze niet dat we hun gelijken zijn. Wel, dat is vooruitgang.”

Maar de Russen zien ook dwars door de contradicties heen. Mercouris: “De Chinezen en Russen zullen geen microseconde worden misleid dat de Verenigde Staten goede relaties met hen nastreeft terwijl ze tegelijkertijd hun bondgenoten aanzetten tot proxy-oorlogen. De contradictie is overduidelijk.”

Rusland’s Strategische Geduld

Belangrijker nog: de Russen zien in dit document hun eigen strategische positie bevestigd. Mercouris legt uit: “De Russen zullen zeggen: gegeven dat dit zo is, gegeven dat de VS zegt dat vrede in Oekraïne een kernbelang is, dat stabilisatie met Rusland een kernbelang is – dan hoeven wij alleen maar absoluut standvastig te blijven en de Amerikanen zullen naar ons toekomen.”

Dit heeft enorme implicaties. De Russen voelen geen druk om concessies te doen over:

• Zaporizhzhia
• Kherson
• De grootte van het Oekraïense leger
• Enige andere kerneis

“We zijn in een sterke positie,” zullen de Russen concluderen. “Vroeg of laat, gebaseerd op dit document, zullen de Amerikanen de gehele reeks van onze eisen accepteren omdat ze zeggen dat vrede een kernkwestie voor hen is.”

De Vraag naar Concrete Betekenis

Maar de Russen zijn ook notoir praktisch. Mercouris: “De Russen zullen zeggen: al dit gepraat over stabilisatie van relaties in Europa, wat betekent dat in de praktijk? Dit is iets wat de Russen altijd doen. Als je komt met grootse plannen, komen zij langs en zeggen: ‘Wat is het detail? Wat betekent dit concreet?'”

De cruciale vraag: “Praten jullie over het heronderhandelen van de veiligheidsarchitectuur van Europa? Iets wat zelfs Gorbachev al vroeg in de jaren ’80? Iets wat we voor het laatst hebben voorgesteld in die twee verdragen die we in december 2021 naar jullie en naar NAVO stuurden?”

“Want tenzij jullie daarover willen praten,” zullen de Russen zeggen, “is al jullie gepraat over stabilisatie louter dagdromen en interessante woorden zonder betekenis.”

De “Good Cop, Bad Vassal” Strategie

De Russen doorzien de Amerikaanse strategie volledig. Het is niet eens “good cop, bad cop” – het is “good cop, bad vassal,” zoals Mercouris het formuleert.

Amerika presenteert zich als de redelijke partij die vrede wil, terwijl Europa (de vazal) wordt aangezet tot confrontatie. De Russen begrijpen dit spel en spelen het uit in hun voordeel.

Mercouris: “Ondertussen blijven ze doorgaan in Oekraïne, want de Amerikanen hebben al perfect duidelijk gemaakt dat de Russen in de sterke positie zitten en de Amerikanen in de zwakke. Vroeg of laat zullen ze alles accepteren wat we vragen.”

En meer nog: de Russen zullen actief de verdeeldheid tussen Europa en Amerika aanwakkeren. “Als de Amerikanen en Europeanen ruziën over Oekraïne, kan dat alleen maar in ons voordeel werken,” is de Russische redenering.

China’s Perspectief

China’s analyse zal vergelijkbaar zijn. Ze zien een Amerika dat:

• Erkent dat het niet langer kan domineren
• Tegelijkertijd China als de hoofdrivaal blijft zien
• Taiwan wil “beschermen” tegen hereniging
• Maar ook wil dat anderen (Japan, Zuid-Korea, Australië) het vuile werk doen

China zal precies dezelfde conclusie trekken als Rusland: sta standvastig, en Amerika zal uiteindelijk moeten toegeven omdat het geen andere optie heeft.

Rusland’s Eigen Strategie: Coherentie als Contrast

Cruciaal is dat Rusland enkele dagen na het Amerikaanse document zijn eigen veiligheidsstrategie publiceerde. Mercouris: “Profoundly different and much more coherent and far more realistic.”

De Russische strategie focust op:

• Allianties en vriendschappen
• BRICS als platform
• Multi-polaire wereldorde
• Concrete veiligheidsregelingen

“Ze kunnen coherenter zijn omdat ze meer verenigd zijn over deze dingen,” legt Mercouris uit. Het contrast met het contradictoire Amerikaanse document is opvallend.

De Media-Kanteling: Het Kaartenhuis Wankelt

De New York Times Keert

Een van de meest significante ontwikkelingen die Verbrugge signaleert, is de media-shift die gaande is. In hetzelfde weekend dat Trump’s strategie verscheen, publiceerde de New York Times – nota bene – een uitvoerig onderzoeksartikel over massale corruptie in Oekraïne.

Het artikel valt Zelensky persoonlijk aan en beschrijft hoe de anti-corruptie instanties NABU en SAPO door hem en zijn kabinet systematisch zijn uitgehold en ondermijnd. “Daarmee komt binnen de reguliere media het regime-Zelensky, zoals ik het wel eens genoemd heb, in toenemende mate onder vuur te liggen,” constateert Verbrugge.

Dit is geen kleine verschuiving. De New York Times is het vlaggenschip van het Amerikaanse establishment. Als zij Zelensky beginnen aan te vallen, betekent dat een fundamentele herwaardering binnen de elite.

Europa’s Heiligverklaring van Zelensky

De ironie is pijnlijk. Verbrugge: “Wij hebben Zelensky de afgelopen jaren wel heel erg op het schild geheven en ook bijna heilig verklaard, terwijl ondertussen een grote problematiek in Oekraïne zelf voortwoekerde, indruisend tegen eigenlijk alle principes die Europa zelf nagelooft en de waarden – zoals vrije pers en democratie – die eigenlijk in toenemende mate werden uitgehold.”

Europa claimde voor deze waarden te vechten, terwijl het regime dat ze steunden precies die waarden ondermijnde. Het was altijd al hypocriet, maar nu wordt het zelfs binnen het mainstream discours erkend.

De Europese Commissie: Ogen Dicht, Oren Dicht

“Het lijkt wel alsof we de laatste weken ook een Europese Commissie zien die eigenlijk liefst niet wil weten van enige corruptie,” merkt Verbrugge op. “Omdat daarmee natuurlijk de persoon met wie ze zich uitdrukkelijk hebben verbonden, Zelensky, ernstig in diskrediet begint te raken.”

Dit is het gedrag van een elite die weet dat hun narratief instort maar weigert het te erkennen. Ze hebben zoveel geïnvesteerd in Zelensky – politiek kapitaal, financiële middelen, reputatie – dat ze niet kunnen toegeven dat ze een corrupte autocraat hebben gesteund.

Het Kaartenhuis

“Kortom,” concludeert Verbrugge, “dit kaartenhuis begint te wankelen en we weten allemaal hoe snel het dan afgelopen kan zijn.”

Dit is cruciaal. Wanneer een narratief eenmaal begint te verschuiven in de mainstream media, kan het zeer snel volledig ineenstorten. Mensen die eerst niet durfden te twijfelen, voelen zich plotseling vrij om vragen te stellen. Wat eerst “Russische propaganda” was, wordt plotseling “legitieme zorg.”

De media-kanteling is vaak het eerste teken dat een bredere elite-verschuiving gaande is. En die verschuiving zou wel eens het einde kunnen betekenen van Europa’s Oekraïne-avontuur.

Europa’s Existentiële Dilemma

De Keuze die Trump Europa Voorlegt

Mercouris vat de Amerikaanse boodschap aan Europa als volgt samen: “Jullie hebben twee opties. Optie één: herbewapen tegen 2027 en handel jullie eigen verdediging af. Optie twee: als jullie dat niet kunnen – en dat kunnen jullie niet – dan komen wij tot een overeenkomst met de Russen over jullie hoofd heen en moeten jullie er maar mee leren leven.”

Dit is geen vriendelijk aanbod. Dit is een ultimatum. En beide opties zijn voor de huidige Europese elite onaanvaardbaar.

Optie 1 is onmogelijk: Mercouris is expliciet: “Ze zullen nooit Amerikaanse militaire niveaus bereiken. Niet tegen 2027, niet tegen 2030, niet tegen 2035, niet tegen 2050, bij geen enkele datum. Het is ondenkbaar.”

Europa heeft niet:

• De industriële capaciteit
• De financiële middelen (zonder zichzelf te vernietigen)
• De grondstoffen
• De politieke eenheid
• De bevolkingssteun

En vooral: de economieën zijn al kapot door de-industrialisatie. Hoe moet een de-geïndustrialiseerd Europa zich herbewapenen?

Optie 2 is ondenkbaar: Als Amerika een deal met Rusland sluit over Europa’s hoofd heen, betekent dat het einde van:

• De Europese Unie zoals we die kennen
• De NAVO-bureaucratie in Brussel
• De hele anti-Russische coalitie
• De legitimiteit van de huidige Europese elite

Waarom 2027 Zo Cruciaal Is

De timing is niet toevallig. 2027 is het jaar vóór de volgende Amerikaanse presidentsverkiezingen. Mercouris legt uit: “De berekening is dat als dit te lang duurt, er altijd een risico is dat de nieuwe administratie de VS opnieuw committeert aan Europa op de manier die we in het verleden zagen, en dat zou een ramp zijn – vanuit het perspectief van de hervormers.”

Trump en zijn team willen de breuk met Europa voltooien voordat ze mogelijk de macht verliezen. Ze weten dat een Democratische opvolger waarschijnlijk zal proberen de klok terug te draaien. Dus moet het nu gebeuren.

Maar de Europeanen begrijpen dit ook. Daarom zeggen ze: “Niet 2027, maar 2030.” Ze hopen de zaak te rekken tot na Trump, in de hoop op een meer “traditionele” Amerikaanse president.

Dit is de onderliggende strijd: een race tegen de tijd tussen Amerikaanse hervormers die de breuk willen voltooien, en Europese elites die hopen dat de oude orde kan worden hersteld.

De Oorlogseconomie als Laatste Redmiddel

Orbán’s onthulling dat de EU naar een “oorlogseconomie” verschuift, is veelzeggend. Verbrugge merkt scherp op: “In een rare, verwrongen manier is dit de enige economie die Europa nog heeft, omdat ze alles andere hebben vernietigd.”

Een oorlogseconomie is een commandoëconomie. Het rechtvaardigt:

• Centrale controle
• Beperking van vrijheden
• Massale staatsuitgaven
• Onderdrukking van dissidentie (“in oorlogstijd”)
• Behoud van de huidige elite-structuren

Het is ook een economie die leeft van angst. Zolang de Russische dreiging kan worden geconstrueerd, kan de elite haar positie rechtvaardigen. Vandaar de existentiële behoefte aan het voortzetten van het conflict.

De Overlevingsstrategie van de Elite

Gebaat bij Conflict

Verbrugge’s analyse van de Euroclear-operatie raakt de kern. Waarom zou de EU, tegen het advies van de ECB en experts in, miljarden aan Russische tegoeden willen confisqueren om de oorlog te financieren, precies op het moment dat Amerika zegt vrede te willen?

“Vanuit de overlevingsstrategie van deze elite kun je deze actie misschien beter begrijpen,” suggereert Verbrugge. “Namelijk dat men gebaat is bij conflict en niet gebaat is bij het oplossen van de oorlog.”

Dit is het fundamentele inzicht: de Europese elite heeft een existentieel belang bij het voortzetten van het conflict met Rusland.

Waarom?

1. Legitimiteit: Hun hele positie is gebaseerd op het beschermen van Europa tegen de Russische dreiging. Geen dreiging = geen legitimiteit.

2. Afleidingsmanoeuvre: Zolang er een externe vijand is, kunnen binnenlandse problemen worden genegeerd of toegeschreven aan die vijand.

3. Economische Justificatie: De rampzalige staat van Europese economieën kan worden toegeschreven aan “de oorlog” in plaats van aan falend beleid.

4. Democratische Controle: In “oorlogstijd” kunnen beperkingen op vrijheid van meningsuiting en politieke oppositie worden gerechtvaardigd.

5. Financiële Stromen: Enorme geldbedragen vloeien door het systeem – wapenaankopen, “steun” aan Oekraïne, “wederopbouw.” Dit creëert patronage-netwerken.

6. Verbergen van Misdaden: Hoe meer chaos, hoe makkelijker het is om sporen van corruptie, verduistering en machtsmisbruik te verbergen.

De Parallelle Elite in Oekraïne

Cruciaal is dat de corruptie in Oekraïne niet los staat van Europese belangen. Er zijn diepe banden tussen de Oekraïense elite en Europese politici, bureaucraten en zakenmensen.

Wanneer de New York Times schrijft over hoe Zelensky anti-corruptie instanties heeft uitgehold, gaat het niet alleen om Oekraïense corruptie. Het gaat om een systeem waarin Europese gelden verdwijnen, waarin Europese politici gecompromitteerd zijn, waarin deals zijn gesloten die het daglicht niet kunnen verdragen.

De Europese Commissie “wil liefst niet weten van enige corruptie” omdat ze zelf tot over hun oren in die corruptie zitten. Een serieus onderzoek naar corruptie in Oekraïne zou leiden tot een serieus onderzoek naar Europese betrokkenheid.

Waarom de Elite Niet Kan Toegeven

Verbrugge vergelijkt de huidige Europese elite met de communistische leiders in de late Sovjet-Unie. Ze zitten vast in een systeem dat ze niet kunnen hervormen zonder zichzelf te vernietigen.

Toegeven dat:

• Het conflict met Rusland vermijdbaar was
• De sancties Europa meer schade dan Rusland
• Oekraïne geen democratie is maar een corrupt regime
• Zelensky geen held is maar een autocraat
• De miljarden zijn verdwenen in corruptie
• De energiecrisis zelf-toegebracht was

…zou betekenen dat ze verantwoordelijkheid moeten nemen voor de grootste beleidsramp in post-oorlogs Europa. Het zou hun volledige delegitimering betekenen. Dus kunnen ze niet stoppen. Ze moeten doordrukken, de inzet verhogen, en hopen dat er op een of andere manier toch nog een overwinning uit te slepen valt.

Dit is de psychologie van de verslaving: je hebt zoveel verloren dat je moet blijven spelen, want alleen een grote winst kan je nog redden. Maar die winst komt niet. De verliezen stapelen zich op. En het einde is catastrofaal.

De Bredere Ideologische Crisis

Het Neoliberalisme als Seculiere Religie

Verbrugge’s vergelijking tussen het neoliberalisme en het communisme is verhelderend. Beide waren niet alleen economische systemen, maar complete ideologieën met:

• Een einddoel (einde van de geschiedenis)
• Een antropologie (homo economicus vs. nieuwe socialistische mens)
• Een morele rechtvaardiging (individuele vrijheid vs. collectieve emancipatie)
• Een claim op universele waarheid
• Een rechtvaardiging voor interventie

“Van daaruit hebben we geïntervenieerd,” zegt Verbrugge, “maar van daaruit is ook eigenlijk onze hele staatsordening fundamenteel herzien. En hebben we ook zoiets als de Europese Unie als sterke, regelsgebaseerde orde ingevoerd.”

Net als het communisme claimde het neoliberalisme niet alleen economische superioriteit, maar morele superioriteit. Landen die zich niet conformeerden waren niet alleen “inefficiënt” maar “immoreel.” Dit rechtvaardigde sancties, regimeverandering, interventies.

Het Verlies van Legitimiteit

“We zijn nu in een fase aangekomen waarin deze politiek zijn legitimiteit verliest,” constateert Verbrugge. Dit is het cruciale punt. Een ideologie kan bestaan met economische problemen, met tegenslag, zelfs met tegenstanders – zolang de gelovigen zelf overtuigd blijven.

Maar wanneer die overtuiging verdwijnt, stort alles ineen. En dat is wat we zien:

• De arbeiders stemmen niet meer voor linkse partijen
• De middenklasse verarmt onder “vrije markt” beleid
• De beloofde welvaart komt niet
• De interventies falen
• De gemarginaliseerden worden niet geïntegreerd
• De immigratie schept geen “diversiteit” maar conflict
• De EU brengt geen voorspoed maar stagnatie

Belangrijker nog: de elite zelf begint te twijfelen. Wanneer de New York Times over Oekraïense corruptie schrijft, is dat een signaal dat zelfs het establishment begint te wankelen.

Populisme als Symptoom

Verbrugge vraagt zich af of “het populisme zoals dat overal de kop opsteekt, een beweging is waar we heel serieus ook als elites een antwoord op dienen te geven.”

Populisme is geen oorzaak maar een symptom. Het is de reactie van mensen die merken dat het systeem niet meer voor hen werkt. Dat de beloften niet worden nagekomen. Dat de elite hen veracht en negeert.

Trump’s document erkent dit impliciet. Het zegt dat globalisering de Amerikaanse arbeider heeft geschaad. Dat “elite-driven” beleid schadelijk is. Dat het gewone volk is genegeerd.

Maar kan een elite die zelf product is van dat systeem, het systeem fundamenteel veranderen? Of, zoals Mercouris vraagt, zal de machine elke poging tot echte hervorming frustreren?

Geopolitieke Implicaties: Een Multipolaire Wereld

Het Einde van Unipolaire Moment

Trump’s strategie erkent expliciet de multipolaire wereld. Dit is enorm. Decennialang was het Amerikaanse beleid gebaseerd op het behouden of herstellen van unipolariteit – de VS als enige supermacht.

Nu zegt Amerika: dat tijdperk is voorbij. Er zijn meerdere grote machten. We moeten met hen omgaan als gelijken (of bijna gelijken).

Dit is wat Francis Fukuyama nooit had kunnen voorspellen. In plaats van het einde van de geschiedenis krijgen we de terugkeer van de geschiedenis – grootmachtenrivalisatie, invloedssferen, realisme in plaats van idealisme.

Invloedssferen als Nieuwe Orde

Het document omarmt expliciet de Monroe Doctrine voor Latijns-Amerika. Het westelijk halfrond is Amerikaans grondgebied. Geen andere macht mag daar invloed hebben.

Maar door dit te zeggen, erkent Amerika impliciet dat andere machten hun eigen invloedssferen hebben. Rusland in zijn “nabije buitenland.” China in de South China Sea en mogelijk Taiwan. India in Zuid-Azië.

Dit is een terugkeer naar 19e-eeuwse geopolitiek, naar het Congres van Wenen, naar balans van machten. Het liberale internationalisme – universele waarden, mensenrechten, democratische interventie – wordt afgedankt.

BRICS als Alternatief

Terwijl het Westen deze interne crisis doormaakt, bouwt de niet-westerse wereld aan alternatieven. BRICS breidt uit. De Shanghai Cooperation Organization groeit. Belt and Road Initiative verbindt Azië, Afrika en Europa (tegen Amerikaanse wensen in).

Rusland’s veiligheidsstrategie focust op deze allianties. Het is geen reactie op het Westen maar de constructie van een alternatief systeem.

Mercouris wijst erop dat de Russische strategie “veel coherenter en realistischer” is. Ze bouwen aan iets nieuws, terwijl het Westen probeert iets ouds te redden.

De Vraag van Hegemonie

Het Amerikaanse document wil dat de VS “de machtigste en rijkste” blijft. Maar kan een land de machtigste blijven als het niet langer wil domineren? Als het erkent dat er andere grote machten zijn? Als het zich terugtrekt uit regio’s?

Dit is de fundamentele contradictie. Hegemonie is niet alleen militaire macht. Het is economische dominantie, culturele invloed, het bepalen van de regels, het centrum zijn van het systeem.

Amerika wil de voordelen van hegemonie zonder de lasten ervan. Maar geschiedenis leert ons: dat kan niet. Je bent hegemon en draagt de lasten, of je bent het niet.

Door te proberen de lasten te verminderen (terugtrekking uit regio’s, bondgenoten laten meebetalen), ondermijn je automatisch je hegemonische positie. Dit is de val waarin elk afnemend imperium valt.

De Democratische Wild Card

Het Verschil met Vroegere Imperia

Mercouris maakt een cruciaal punt: “Er is één groot verschil tussen de Verenigde Staten en keizerlijk Groot-Brittannië of Spanje. De Verenigde Staten is een republiek. Het heeft een zeer krachtige democratische traditie.”

Dit zou het grote verschil kunnen maken. Chamberlain en Olivarez waren individuen tegen gesloten imperiale systemen. In Amerika bestaat er – theoretisch – de mogelijkheid dat een bredere democratische beweging de machine kan overwinnen.

Het Amerikaanse volk heeft zich uitgesproken. Ze stemden voor Trump’s “America First.” Ze zijn de eindeloze oorlogen beu. Ze zien hun levensstandaard dalen terwijl miljarden naar buitenlandse avonturen gaan.

“Het publiek heeft zijn gevoelens en meningen vele malen uitgedrukt,” zegt Mercouris. “Maar de machine is daar. Ze is zeer sterk.”

De Strijd tussen Democratie en Technocratie

Dit is misschien de kernstrijd van onze tijd: democratische legitimiteit versus technokratische controle.

De machine – het netwerk van bureaucraten, experts, media, financiers – claimt te regeren op basis van expertise en competentie. “Wij weten wat het beste is. Het volk begrijpt het niet.”

De populistische beweging – van links en rechts – zegt: “Jullie expertise heeft gefaald. Jullie competentie heeft ons arm gemaakt. Jullie ‘regeren’ heeft onze levens slechter gemaakt. Wij eisen controle terug.”

Trump’s document probeert beide te verzoenen. Het gebruikt de taal van expertise (national security, strategy, interests) maar omarmt populistische doelen (America First, no more wars, industrialization).

Kan deze verzoening slagen? Of zal de machine elke poging tot populistische hervorming frustreren, en zal het populisme steeds radicaler worden naarmate het gefrustreerd raakt?

De Europese Kwestie

In Europa is de spanning nog groter. De EU is expliciet gebouwd als een technocratisch project. De Europese Commissie is niet gekozen. Het Europees Parlement heeft weinig echte macht. Cruciale beslissingen worden genomen door niet-gekozen bureaucraten.

Wanneer populistische partijen macht winnen in individuele landen, worden ze geblokkeerd, gesanctioneerd, soms zelfs gedreigd met uitsluiting. Polen en Hongarije zijn voorbeelden.

Trump’s document erkent dit: “elite-driven non-democratic restrictions on core liberties in Europe.” Het is een ideologische oorlogsverklaring aan het technocratische EU-project.

Maar kan die oorlog gewonnen worden? Of zal de EU-bureaucratie, net als de Amerikaanse machine, elke poging tot hervorming frustreren?

Wat Komt Er Nu?

Scenario 1: De Machine Wint

Het meest waarschijnlijke scenario, volgens Mercouris, is dat de machine wint. Het document zal worden geprezen, deels geïmplementeerd, maar uiteindelijk gefrustreerd.

We zullen zien:

• Interne strijd binnen de administratie
• Lekkages en sabotage vanuit het State Department
• Media-campagnes tegen “isolationisme”
• Congress dat funding blokkeert voor terugtrekking
• Europese lobbying en pressure
• “Crises” die interventie “noodzakelijk” maken
• Think tanks die rapporten produceren tegen de nieuwe strategie

Trump zelf kan wankelen, van mening veranderen, gecompromitteerd worden. We hebben het al eerder gezien. En zelfs als Trump standhoudt, heeft hij maar vier jaar.

Resultaat: beleidsverlamming, incoherentie, frustratie. De status quo blijft grotendeels intact. De ineenstorting vertraagt maar stopt niet.

Scenario 2: Chaotische Transitie

Een minder waarschijnlijk maar mogelijk scenario: de hervormers forceren veranderingen door, maar op een chaotische, contraproducerende manier.

VS trekt zich terug uit Europa, maar zonder adequaat vredesakkoord met Rusland. Europa probeert zichzelf te verdedigen maar faalt, leidend tot conflict. Economische disruptie door tarieven en de-globalisering. Allianties breken. Nieuwe conflicten ontstaan in het vacuüm dat Amerika achterlaat.

Dit zou lijken op de chaotische val van het Sovjet-rijk – geen geordende transitie maar desintegratie.

Scenario 3: Europese Explosie

Verbrugge’s scenario: het kaartenhuis stort in. De media-kanteling over Zelensky is het begin. Steeds meer waarheid komt uit over corruptie, misdaden, leugens.

De Europese bevolking realiseert zich dat ze zijn misleid, dat miljarden zijn verdwenen, dat hun economieën zijn geofferd voor niets. Populistische partijen winnen overal. De EU-bureaucratie verliest controle.

Dit zou kunnen leiden tot:

• Fragmentatie van de EU
• Verschillende landen zoeken eigen deals met Rusland
• Mogelijk zelfs regime changes in Europese landen
• Economische crisis terwijl systemen instorten
• Mogelijk sociale onrust

Scenario 4: Gecontroleerde Descent

Het meest optimistische scenario: door een combinatie van druk van onderop (democratische bewegingen) en realisme van bovenaf, vindt er een gecontroleerde transitie plaats.

Amerika trekt zich geleidelijk terug maar in coördinatie met regionale mogendheden. Vredesakkoorden worden gesloten. Nieuwe veiligheidsarrangementen worden onderhandeld. Economische hervorming vindt plaats.

Europa hervorm zich als een losser verbond van soevereine staten. NAVO wordt getransformeerd of vervangen. Een nieuw evenwicht met Rusland wordt gevonden.

De wereld evolueert naar een stabiele multi-polariteit met invloedssferen, maar zonder catastrofale oorlog of economische ineenstorting.

Het Meest Waarschijnlijke: Hybride Chaos

Realistisch gezien zal het waarschijnlijk een combinatie zijn. Sommige hervormingen slagen deels. Andere falen. Er is vooruitgang en teruggang. Chaos in sommige regio’s, stabiliteit in andere.

De machine verliest geleidelijk aan kracht maar geeft niet op. Populistische bewegingen winnen terrein maar zonder volledig door te breken. Amerika trekt zich terug maar niet volledig. Europa desintegreert deels maar niet volledig.

Het is een rommelige, chaotische transitie die jaren of decennia duurt. Ondertussen lijdt de gewone bevolking – in Amerika, in Europa, in Oekraïne.

Lessen uit de Geschiedenis

Chamberlain’s Falen

Wat kunnen we leren van Joseph Chamberlain? Hij was briljant, articulaat, overtuigend. Hij had duidelijke analyses en concrete voorstellen. Maar hij faalde.

Waarom?

1. De machine was te sterk – gevestigde belangen blokkeerden hervorming
2. Externe krachten waren krachtiger – de opkomst van nieuwe machten (VS, Duitsland) was niet te stoppen
3. Interne contradities – het rijk kon niet behouden worden zonder de lasten die men wilde verminderen
4. Timing – de hervorming kwam te laat; het verval was al te ver gevorderd

Zijn “weary titan” toespraak is nu beroemd niet omdat het succesvol was, maar omdat het profetisch was. Hij erkende een waarheid die anderen nog niet zagen of wilden zien.

Gorbachev’s Tragiek

Gorbachev wilde het communisme hervormen en redden. Hij introduceerde Glasnost (openheid) en Perestrojka (herstructurering). Hij wilde het systeem menselijker, efficiënter, legitiemer maken.

Maar wat gebeurde er? De hervorming ontketende krachten die hij niet kon controleren. Eenmaal mensen toegestaan vrijuit te spreken, spraken ze hun werkelijke mening. Eenmaal economische hervorming geprobeerd, werd duidelijk hoe diep de problemen zaten.

Het systeem kon niet hervormd worden. Het kon alleen overleven door repressie. Zodra die repressie verminderde, stortte alles in.

Gorbachev’s tragiek: hij was oprecht. Hij wilde het beste. Maar door te proberen het systeem te redden, ontmaskerde hij hoe falend het was. Zijn hervormingen versnelden de ineenstorting die ze bedoeld waren te voorkomen.

Is Trump America’s Gorbachev?

De parallel is treffend. Trump wil Amerika redden door het beleid te veranderen. Maar door de problemen te benoemen (globalisering faalde, interventies mislukten, elite negeerde het volk), erkent hij hoe diep de crisis is.

Door te proberen bondgenoten meer te laten betalen, ondermijnt hij de allianties. Door Amerika First te zeggen, geeft hij toe dat Amerika niet langer alles kan. Door de machine aan te vallen, maakt hij interne tegenstand alleen maar sterker.

Net als Gorbachev is Trump mogelijk oprecht in zijn doelen. Maar net als Gorbachev kan het proces dat hij ontketent buiten zijn controle geraken. Zijn hervormingen kunnen de ineenstorting versnellen die ze bedoeld waren te voorkomen.

De Span of Control

Er is een fundamentele wet van imperia: op een bepaald punt wordt het onmogelijk om alles te controleren. Communicatielijnen worden te lang, lokale krachten te sterk, kosten te hoog.

Rome probeerde dit op te lossen door provincies meer autonomie te geven – maar die provincies werden uiteindelijk onafhankelijk. Groot-Brittannië probeerde het Commonwealth-model – maar die landen werden ook onafhankelijk. De Sovjet-Unie probeerde satellietstaten – ook die vielen weg.

Trump’s “franchising-model” is dezelfde oplossing. Maar het zal hetzelfde resultaat hebben. Eenmaal Europa, Japan, Zuid-Korea hun eigen veiligheid beheren, zullen ze ook hun eigen belangen volgen. En die belangen zullen niet altijd Amerikaanse belangen zijn.

De Nieuwe Wereld die Komt

Multi-polariteit is Onvermijdelijk

Eén ding is zeker: de unipolariteit is voorbij. Of Amerika dat nu wil erkennen of niet, de wereld is al multi-polair geworden.

China’s economie is in veel opzichten al groter dan die van Amerika. Rusland heeft zijn positie hersteld als militaire en energiemacht. India groeit snel. Brazilië, Indonesië, Turkije – allemaal regionale machten.

De vraag is niet óf multi-polariteit komt, maar hoe de transitie verloopt. Vreedzaam of met conflict? Geordend of chaotisch?

Invloedssferen en Soevereiniteit

De nieuwe orde zal waarschijnlijk gebaseerd zijn op invloedssferen. Grote machten hebben regio’s waarin ze dominante invloed hebben, maar niet proberen universele dominantie te bereiken.

Dit betekent ook meer nadruk op soevereiniteit. Landen bepalen hun eigen systemen, zonder externe democratie-export of regime change.

Voor velen in het Westen klinkt dit slecht. Maar is het huidige systeem beter? Eindeloze interventies die falen? Sancties die gewone mensen treffen? “Humanitaire” oorlogen die chaos creëren?

Economische Regionalisering

Globalisering zoals we die kenden is voorbij. We zullen waarschijnlijk meer regionale economische blokken zien:

• Noord-Amerika onder VS
• Europa (wat ervan overblijft)
• Eurazië onder Rusland/China/India
• Latijns-Amerika
• Afrika (mogelijk opgedeeld tussen invloedssferen)

Handel blijft bestaan, maar meer tussen blokken dan als één globale markt. Supply chains worden korter, meer regionaal.

Ideologische Diversiteit

Het einde van “het einde van de geschiedenis” betekent ook het einde van ideologische uniformiteit. Verschillende landen zullen verschillende systemen hebben:

• Chinese staatskapitalisme
• Russische soevereine democratie
• Amerikaanse republikanisme
• Europese (sociaal-)democratie
• Diverse vormen van autocratie en democratie elders

Geen enkel systeem zal claimen universeel te zijn. Geen enkel land zal proberen zijn systeem overal op te leggen.

De Rol van Europa

Europa’s toekomst is het meest onzeker. De huidige koers – oorlogseconomie, confrontatie met Rusland, volledige afhankelijkheid van Amerika voor veiligheid – is onhoudbaar.

Mogelijke scenario’s:

1. Desintegratie: de EU valt uit elkaar, landen gaan eigen weg
2. Hervorming: losser verbond van soevereine staten, meer democratie, minder bureaucratie
3. Status quo verval: EU blijft bestaan maar wordt steeds irrelevanter en armer
4. Russische sfeer: (delen van) Europa accepteren neutraliteit en goede relaties met Rusland

Het meest waarschijnlijke is een combinatie: sommige landen (Polen, Baltische staten) blijven anti-Russisch en pro-Amerika, anderen (Hongarije, mogelijk Italië, Slowakije) zoeken toenadering tot Rusland, weer anderen (Frankrijk?) proberen onafhankelijkheid.

De Grote Onbekende: Oorlog of Vrede?

De grootste vraag: verloopt deze transitie vreedzaam of met grote oorlog?

Elke machtstransitie in de geschiedenis bracht risico van oorlog:

• Opkomst van Duitsland leidde tot WWI en WWII
• Rivaliteit VS-USSR leidde tot Koude Oorlog (net geen hete oorlog)

Nu hebben we machtstransitie met nucleaire wapens. Een grote oorlog tussen nucleaire machten betekent het einde van de beschaving.

Trump’s document claimt vrede te willen. Maar de contradicties in het document, Europa’s oorlogsplannen, de gevestigde belangen in conflict – alles wijst op enorm risico.

Conclusie: We Leven in Historische Tijden

Het Keerpunt is Bereikt

Beide analisten – Verbrugge en Mercouris – zijn het hierover eens: we staan op een historisch keerpunt. Dit is niet zomaar een beleidsdocument of een presidentiële wissel. Dit is het einde van een tijdperk.

De unipolariteit die ontstond na de val van de Muur, de liberale hegemonie, het neoconservatieve project, de globalisering – het is allemaal aan het ineenstorten. Trump’s document is niet de oorzaak maar de erkenning van die ineenstorting.

“We keren niet meer terug naar vroeger,” zegt Verbrugge. “Er is iets aangewakkerd, net als met de Perestrojka, wat niet meer zomaar de kop in is te duwen.”

Mercouris vat het zo samen: “Dit document zal waarschijnlijk de geschiedenisboeken halen, niet omdat het een nieuw Amerikaans tijdperk inluidde, maar omdat het het einde van het oude erkende.”

De Volgende Jaren Zullen Cruciaal Zijn

De periode 2025-2027 zal beslissend zijn. Kan Trump zijn hervormingen doorvoeren tegen de machine? Kan Europa kiezen tussen oorlog en vrede? Zullen de populistische bewegingen doorbreken of gefrustreerd worden?

“We staan aan het begin van een hele fundamentele verschuiving,” waarschuwt Verbrugge. “En de komende jaren zal dit document denk ik nog regelmatig opduiken in de reflecties op wat er wereldwijd gaande is.”

De Rol van Burgers

In deze tijden van historische omwenteling is het cruciaal dat gewone burgers zich bewust zijn van wat er speelt. De elite – zowel die voor als tegen hervorming – zal proberen ons te manipuleren voor hun eigen doelen.

Wij moeten kritisch blijven, vragen blijven stellen, en onze eigen conclusies trekken. We moeten de machine verantwoordelijk houden, maar ook niet elk populistisch alternatief klakkeloos aannemen.

Tussen Hoop en Realisme

Er is reden voor voorzichtig optimisme. Het falen van het oude systeem wordt nu breed erkend. Er is ruimte voor echte verandering. Democratische bewegingen winnen terrein.

Maar geschiedenis leert ons ook bescheiden te zijn. Machtige instituten geven niet gemakkelijk op. Transities zijn rommelig. Er zal lijden zijn, chaos, mogelijk geweld.

Het beste waarvoor we kunnen hopen is een transitie die:

• Grote oorlog vermijdt
• Democratische legitimiteit herstelt
• Economische welvaart voor gewone mensen centraal stelt
• Soevereiniteit respecteert
• Vreedzame co-existentie mogelijk maakt

Of dat haalbaar is, zal de komende jaren blijken.

De Laatste Woorden

Laten we Verbrugge het laatste woord geven: “Europa zal zich hoe dan ook fundamenteel moeten bezinnen op haar toekomst. En misschien is het populisme zoals dat overal de kop opsteekt, een beweging waar we heel serieus ook als elites een antwoord op dienen te geven. Of het zover komt, zullen we moeten zien.”

En Mercouris: “Dit kan proberen zijn. Het is een interessante indicator van de richting die dingen opgaan in de Verenigde Staten. Of het slaagt, dat moet blijken. Maar we leven in fascinerende tijden.”

Inderdaad, we leven in fascinerende – en gevaarlijke – tijden. Het Gorbachev-Chamberlain moment van de Amerikaanse hegemonie is aangebroken. Hoe dit verhaal eindigt, weet niemand. Maar het zal de wereld vormgeven voor generaties die komen.

---

Bekijk hieronder de volledige analyses van Ad Verbrugge en The Duran voor meer diepgang en context.

Ad Verbrugge:

The Duran:

Addendum: Fiscal Dominance en de Monetaire Dimensie van de Imperiale Ineenstorting

Hoe de schuldenval en monetaire crisis het geopolitieke beeld compleet maken

De Ontbrekende Dimensie: Financiële Realiteit

De analyses van Verbrugge en Mercouris zijn briljant in hun geopolitieke en ideologische duiding, maar er ontbreekt een cruciale dimensie: de financieel-monetaire werkelijkheid die deze hele imperiale ineenstorting onderbouwt en versnelt.

Trump’s National Security Strategy praat over terugtrekking, America First, en het einde van interventies. Maar waarom nu? Waarom precies op dit moment? Het antwoord ligt niet alleen in ideologie of geopolitiek, maar in harde financiële wiskunde: Amerika zit in de fiscal dominance val.

Fiscal Dominance: De Onzichtbare Dwang

Wat is Fiscal Dominance?

Zoals uitgelegd in het artikel “Fiscal Dominance: Ontsnapping uit de Schuldenval”, betekent fiscal dominance dat:

De overheidsschuld zo groot is geworden dat de centrale bank geen onafhankelijk monetair beleid meer kan voeren. In plaats daarvan moet de centrale bank de overheidsschuld financieren, ongeacht de inflatoire consequenties.

De cijfers voor de VS zijn buitengewoon:

• Federale schuld: $36+ triljoen (>120% BBP)
• Rentebetalingen alleen al: $1+ triljoen per jaar
• Tekorten: $2 triljoen per jaar
• Ongedekte verplichtingen (Social Security, Medicare): $100+ triljoen

De Onhoudbare Spiraal

Dit creëert een dodelijke spiraal:

1. Hoge schuld vereist steeds meer lenen
2. Meer lenen betekent hogere rentes (tenzij Fed intervenieert)
3. Hogere rentes maken schuld onbetaalbaar
4. Dus Fed moet rentes artificieel laag houden
5. Lage rentes creëren inflatie
6. Inflatie vernietigt koopkracht en spaartegoeden
7. Econoomie verzwakt, belastinginkomsten dalen
8. Tekorten stijgen verder
9. Terug naar stap 1

Dit is precies waar Amerika zich nu bevindt.

De Connectie met Trump’s Strategie

Waarom “America First” een Noodzaak is, Geen Keuze

Laten we Trump’s document nu door de lens van fiscal dominance lezen:

“Amerika kan niet langer Atlas zijn die de wereld draagt” = Amerika heeft het geld niet meer. Elk triljoen dat naar buitenlandse interventies gaat, is een triljoen dat niet beschikbaar is voor binnenlandse noden of schuldaflossing.

“Bondgenoten moeten meer betalen voor hun eigen verdediging”
= Het Pentagon budget van $900+ miljard per jaar is onhoudbaar. Europa, Japan, Zuid-Korea gratis beschermen terwijl je zelf failliet gaat, is economische zelfmoord.

“Terugkeer naar industriële productie en manufacturing” = Alleen door de echte economie te herstellen kunnen belastinginkomsten toenemen en de schuldenspiraal doorbroken worden. Financialisering alleen kan geen imperium in stand houden.

“Geen interventies meer, vrede met Rusland” = Elke oorlog kost biljoenen. Afghanistan: $2+ triljoen. Irak: $3+ triljoen. Oekraïne: $200+ miljard en stijgend. Amerika heeft dit geld simpelweg niet meer.

Trump’s document is niet alleen ideologisch – het is financieel gedwongen.

De Onuitgesproken Waarheid

Noch Verbrugge noch Mercouris benoemt dit expliciet, maar het is de olifant in de kamer: Amerika’s geopolitieke terugtrekking wordt gedicteerd door zijn financiële onvermogen.

Het is niet zozeer dat Amerika besluit geen hegemon meer te zijn. Het is dat Amerika het zich niet meer kan veroorloven hegemon te zijn.

Chamberlain’s “weary titan” was niet alleen militair uitgeput – het Britse rijk was financieel uitgeput. WWI had Groot-Brittannië van crediteur tot debiteur gemaakt. Het had het goud niet meer. Het kon zijn vloot niet meer betalen. Dus moest het terugtrekken.

Precies hetzelfde gebeurt nu met Amerika.

De Europese Dwaling door Financiële Lens

Europa’s Fiscale Catastrofe

Als Amerika in fiscal dominance zit, is Europa er nog erger aan toe:

Duitsland:

• De-industrialisatie door energiecrisis
• Export-model kapot door Russische sancties en Chinese concurrentie
• Demografische ineenstorting
• Schuld stijgt terwijl economie krimpt

Frankrijk:

• Schuld >110% BBP
• Chronische tekorten
• Sociale onrust
• Politieke instabiliteit

Italië:

• Schuld >140% BBP
• Stagnatie al 20+ jaar
• Bankensector fragiel

Zuid-Europa:

• Griekenland, Spanje, Portugal – nog steeds niet hersteld van eurocrisis

De Oorlogseconomie als Vlucht Vooruit

Orbán’s onthulling dat de EU naar een “oorlogseconomie” verschuift, wordt nu begrijpelijk in financiële termen:

Een oorlogseconomie is een gecontroleerde inflatie-economie.

In oorlogstijd kan je:

• Onbeperkt geld printen (“het is voor de verdediging”)
• Kapitaalcontroles invoeren
• Prijzen en lonen bevriezen
• Privébezit confisqueren (zoals Russische assets via Euroclear)
• Dissidentie onderdrukken (“verraad in oorlogstijd”)
• Faillissementen van bedrijven voorkomen (“strategisch belangrijk”)
• Sociale onrust dempen (“nationale eenheid”)

De oorlog is niet het doel – het is het excuus voor wat ze toch al moesten doen om de financiële ineenstorting te verhullen.

Verbrugge had gelijk: “In een rare, verwrongen manier is dit de enige economie die Europa nog heeft, omdat ze alles andere hebben vernietigd.”

Het is niet dat ze kiezen voor oorlogseconomie. Het is dat hun financiële positie ze dwingt tot een gecontroleerde economie, en oorlog is de beste rechtvaardiging daarvoor.

De Euroclear-Operatie: Schuldroof als Overlevingsstrategie

Meer dan Geopolitieke Sabotage

Verbrugge identificeerde de Euroclear-operatie (confiscatie van Russische assets) als sabotage van Trump’s vredesplannen. Maar er is meer aan de hand.

Europa confisqueert $300+ miljard aan Russische assets omdat het het geld nodig heeft.

De officiële reden: “Om Oekraïne te steunen.” De werkelijke reden: Europa’s financiële systeem heeft deze kapitaalinjectie nodig.

Denk eraan:

• Europese banken zitten vol met slechte leningen
• Overheden hebben enorme schulden
• De ECB heeft al jaren negatieve rentes gehad (fiscale monetisering)
• Inflatie is hoog, koopkracht daalt
• Sociale programma’s worden onbetaalbaar

$300 miljard is een enorme som. Het is niet alleen voor Oekraïne – het is om gaten in Europese balansen te dichten.

De Precedentwerking

Maar hier wordt het echt gevaarlijk. Door Russische assets te confisqueren, vernietigt Europa het vertrouwen in:

• Europese banken als veilige bewaarplaats
• Euro als reserve valuta
• Europees rechtssysteem
• Contractzekerheid

Dit is financiële zelfmoord op middellange termijn voor korte termijn liquiditeit.

Russische, Chinese, Arabische, en andere niet-westerse kapitaalbezitters trekken hun geld uit Europa. Dit versnelt de financiële ineenstorting die men probeerde te voorkomen.

De ECB waarschuwde hiervoor niet uit liefde voor Rusland, maar omdat ze de systemische risico’s zien.

De Dollar als Wapen – en als Achilleshiel

Exorbitant Privilege wordt Exorbitant Burden

Decennialang profiteerde Amerika van de dollar als wereldreservemunt:

• Kan in eigen munt lenen (geen valutarisico)
• Kan onbeperkt printen (anderen houden de dollars)
• Kan sancties opleggen via SWIFT en dollarhegemonie
• Exporteert inflatie naar de rest van de wereld

Dit was het “exorbitant privilege.”

Maar nu wordt het een last:

• Andere landen de-dollariseren actief
• BRICS werkt aan alternatieve systemen
• Bilaterale handel in eigen munten neemt toe
• Centrale banken verkopen US Treasuries
• Vertrouwen in dollar daalt

Het wapen waarmee Amerika zijn imperium handhaafde, keert zich nu tegen Amerika.

Elke sanctie, elke confiscatie, elke weaponisering van het financiële systeem, overtuigt meer landen om uit het dollarsysteem te stappen.

Trump’s Impliciete Erkenning

Trump’s focus op “America First” en terugtrekking is ook een impliciete erkenning dat dollar-hegemonie aan het afnemen is.

Als je niet langer eindeloos kan printen zonder consequenties, als anderen niet langer automatisch je schuld kopen, als je inflatie niet langer kan exporteren – dan moet je leven binnen je middelen.

En America’s middelen zijn, minus het exorbitant privilege, veel kleiner dan gedacht.

De Monetaire Hervorming die Moet Komen

Waarom de Huidige Weg Eindigt in Catastrofe

Zoals het artikel over Fiscal Dominance uitlegt, zijn er maar drie manieren uit deze schuldenval:

1. Hyperinflatie

• Schuld “weginflateren”
• Vernietigt koopkracht en spaargeld
• Leidt tot sociale chaos
• Historische voorbeelden: Weimar, Zimbabwe, Venezuela

2. Default

• Openlijk faillissement verklaren
• Schuldeisers krijgen niets
• Vernietigt alle vertrouwen
• Maakt toekomstig lenen onmogelijk

3. Monetaire Hervorming

• Nieuw monetair systeem invoeren
• Oude schulden “resetten”
• Nieuw begin met geloofwaardig systeem

De eerste twee opties zijn catastrofaal. De derde is de enige rationele keuze – maar vereist wel een crisis als katalysator.

Bitcoin en Gold als Alternatieve Ankers

Het artikel bespreekt hoe Bitcoin een rol kan spelen in post-dollar monetaire systemen. Dit is niet toevallig:

El Salvador, Rusland, delen van het Midden-Oosten experimenteren al met Bitcoin omdat ze weten dat het dollarsysteem aan het eindigen is.

Goud keert ook terug:

• Centrale banken kopen massaal goud
• China, Rusland, India bouwen goudreserves op
• Goud niet langer “barbarous relic” maar veilige haven

Een toekomstig monetair systeem zal waarschijnlijk multipel zijn:

• Amerikaanse blok: mogelijk dollar backed by commodities/gold
• Europees blok: euro (als het overleeft) of terug naar nationale munten
• BRICS blok: commodity-backed of gold-backed clearing system
• Bitcoin als neutrale, grensoverschrijdende laag

Trump’s Crypto-Positie

Interessant: Trump is veel positiever over crypto geworden. Hij sprak op Bitcoin conferenties. Zijn administratie bevat crypto-vriendelijke figuren.

Is dit toeval? Of ziet hij Bitcoin als onderdeel van de oplossing – een manier om dollar-hegemonie te verlengen door het nieuwe te omarmen in plaats van ertegen te vechten?

De Timing: Waarom Nu?

De Fiscal Cliff Nadert Snel

Hier is waarom 2025-2027 zo cruciaal is (zoals Mercouris opmerkte):

2025: Rente op schuld bereikt $1+ triljoen/jaar 2026: Social Security Trust Fund uitgeput
2027: Medicare financiering crisis 2028-2030: Versnelling van baby-boomer pensionering

Amerika heeft nog 2-3 jaar voordat fiscal dominance overgaat in openlijke crisis.

Dit verklaart de urgentie in Trump’s document. Dit is geen strategische keuze op lange termijn – dit is een noodrem trekken voordat de trein ontspoort.

Europa’s Snellere Ineenstorting

Europa heeft zelfs minder tijd:

• Energiecrisis is permanent (geen goedkoop Russisch gas)
• De-industrialisatie is onomkeerbaar op korte termijn
• Demografische crisis is acuut
• Politieke fragmentatie neemt toe

Europa heeft misschien 1-2 jaar voordat het economisch model volledig instort.

Vandaar de wanhoop. Vandaar de oorlogseconomie. Vandaar de Euroclear-roof. Vandaar de 2030 oorlogsdatum.

Het is allemaal om tijd te kopen voordat de financiële realiteit niet meer te verbergen is.

De Grote Synthese: Geopolitiek + Financieel = Volledig Beeld

Het Complete Plaatje

Laten we nu alles samenbrengen:

Geopolitieke Laag (Verbrugge/Mercouris):

• Ideologische crisis (neoliberalisme faalt)
• Elite in ontkenning
• Populisme stijgt
• Multipolaire wereld ontstaat
• Imperiale overstretch

Financiële Laag (Fiscal Dominance):

• Onhoudbare schulden
• Fiscal dominance trap
• Dollar-hegemonie afnemend
• Economieën in verval
• Monetaire hervorming onvermijdelijk

Deze twee lagen zijn niet gescheiden – ze versterken elkaar:

De ideologische crisis wordt verergerd door economisch falen (mensen zien dat het systeem niet werkt).

Het economisch falen wordt verhuld door ideologische propaganda (“het is Poetin’s schuld”, “het is klimaatverandering”, etc.).

De geopolitieke terugtrekking wordt gedwongen door financiële onmacht (geen geld voor interventies).

De financiële crisis wordt versneld door geopolitieke blunders (sancties die backfiren, verlies van dollar-hegemonie).

Elite’s wanhoop wordt gedreven door existentiële dreiging: niet alleen verlies van macht, maar persoonlijke financiële ondergang wanneer systeem instort.

De oorlogseconomie is tegelijk een ideologisch instrument (elite-overleving) en een fiscaal instrument (monetaire controle).

Waarom Hervorming Bijna Onmogelijk Is

Nu begrijpen we waarom “the machine” zo sterk is:

Het is niet alleen ideologie of gevestigde belangen – het is existentiële financiële afhankelijkheid.

Denk aan wie allemaal afhankelijk is van het huidige systeem:

• Wall Street (leeft van financial engineering en Fed-printing)
• Pentagon (budget gebaseerd op deficit spending)
• Think tanks (gefinancierd door defense contractors)
• Media (advertenties van financiële sector)
• Politici (campagne-financiering van bovenstaande)
• Bureaucraten (pensioenen gebaseerd op Treasury bonds)

Als het systeem instort, verliezen al deze mensen alles – niet alleen hun baan, maar hun vermogen, hun pensioen, hun toekomst.

Daarom vechten ze zo hard. Het is geen abstracte ideologische strijd. Het is overleving.

De Populistische Beweging in Perspectief

Nu wordt ook duidelijk waarom populisme zo breed is – links en rechts:

Gewone mensen voelen de financiële squeeze:

• Lonen stagneren terwijl inflatie stijgt
• Huizen onbetaalbaar
• Onderwijs onbetaalbaar
• Gezondheidszorg onbetaalbaar
• Sparen wordt zinloos (negatieve reële rentes)
• Toekomst voor kinderen somberder

Dit is niet “racisme” of “achterlijkheid” of “populisme” als irrationele emotie.

Dit is de rationele respons van mensen die merken dat ze systematisch worden bestolen door een financieel systeem dat waarde van hen naar de elite transfereert.

De elite noemt dit “populisme” en verwerpt het. Maar het is eigenlijk het volk dat zegt: “We weigeren te betalen voor jullie onhoudbare systeem.”

De Drie Mogelijke Eindspelen

Eindspel 1: Gecontroleerde Reset (Optimistisch)

Scenario:

• Crisis wordt erkend voordat totale ineenstorting
• Gecoördineerde internationale monetaire hervorming
• Schulden worden geherstructureerd
• Nieuwe monetaire ankers (commodity-backed, mogelijk Bitcoin component)
• Zachte landing door pijnlijke maar beheerste aanpassingen

Vereisten:

• Politieke moed om waarheid te vertellen
• Internationale samenwerking
• Publiek acceptatie van korte-termijn pijn voor lange-termijn herstel
• Technische expertise in nieuwe monetaire systemen

Waarschijnlijkheid: Laag (10-20%) Waarom laag? Vereist samenwerking die er niet is, en elite die tegen eigen belang ingaat.

Eindspel 2: Chaotische Desintegratie (Waarschijnlijk)

Scenario:

• Crisis ontspoort voordat gecontroleerde reset mogelijk is
• Verschillende regio’s gaan eigen weg met eigen munten/systemen
• Periodes van hyperinflatie in sommige gebieden
• Partiële defaults van soevereine schuld
• Sociaal-economische chaos, mogelijk geweld
• Uiteindelijk nieuwe systemen, maar na jaren lijden

Kenmerken:

• Europese fragmentatie (terug naar nationale munten?)
• Dollar verliest reserve status
• BRICS-landen vormen alternatief blok met eigen clearing
• Bitcoin/gold als vlucht uit falende fiat
• Vermogensvernietiging voor spaarders/pensioenen
• Sociale onrust en politieke instabiliteit

Waarschijnlijkheid: Hoog (60-70%) Historisch patroon: elites geven niet vrijwillig op, systemen crashen eerder dan hervormd worden.

Eindspel 3: De Oorlogsoptie (Catastrofaal)

Scenario:

• Elite ziet geen uitweg uit financiële crisis
• Oorlog als “oplossing” (schulden wissen, controle behouden)
• Escalatie in Oekraïne of Taiwan
• Mogelijk nucleair conflict

Rationale achter deze waanzin:

• Grote oorlog historisch gebruikt om schulden te wissen
• “Reset” door destructie
• Elite behoudt macht in oorlogstijd
• Alternatief (vreedzame reset) betekent machtsoverdracht

Waarschijnlijkheid: Moeilijk in te schatten (10-30%?) Europa’s 2030 oorlogsplannen en neocon-invloed maken dit een reëel risico.

Dit is het gevaarlijkste scenario en moet te allen tijde voorkomen worden.

Europa’s Specifieke Crisis en Keuze

De EU’s Onmogelijke Positie

Europa zit in een dubbele val:

Financieel:

• Schulden onhoudbaar
• Economie de-industrialiseert
• Energiebasis vernietigd
• Demografische ineenstorting
• Geen centrale fiscale autoriteit (kan niet effectief monetiseren zoals US)

Geopolitiek:

• VS trekt zich terug (financieel gedwongen)
• Rusland niet te verslaan (militair én economisch)
• China’s economische invloed groeit
• Eigen defensie onbetaalbaar zonder economische zelfmoord

De EU kan niet:

• Zichzelf militair verdedigen zonder VS (te duur)
• Het conflict met Rusland winnen (onmogelijk)
• Het conflict voortzetten zonder VS-steun (geen capaciteit)
• Vrede sluiten zonder gezichtsverlies (elite-legitimiteit weg)
• Economisch herstellen zonder Russische energie (de-industrialisatie permanent)
• Het huidige systeem financieren zonder steeds meer schuld (fiscal dominance)

Dit is een complete impasse.

De Keuze die Europa Moet Maken

Verbrugge en Mercouris hebben gelijk: Europa moet een fundamentele keuze maken. Maar die keuze heeft een financiële dimensie:

Optie A: Vrede en Herstel

• Vrede met Rusland
• Herstel energieleveranties
• Re-industrialisatie wordt mogelijk
• Economisch herstel op termijn
• Maar: huidige elite verliest macht en gezicht
• Maar: monumentale schulden blijven (vereist nog steeds herstructurering)

Optie B: Oorlog en Controle

• Doorzetten oorlogseconomie
• Behoud elite-controle korte termijn
• Maar: economische ineenstorting lange termijn onontkoombaar
• Maar: risico van echte oorlog met Rusland (catastrofaal)
• Maar: sociale onrust naarmate armoede toeneemt

Optie C: Desintegratie

• EU valt uit elkaar
• Landen maken individuele keuzes
• Sommigen kiezen Rusland-vrede, anderen US-alliantie
• Chaos en onzekerheid korte termijn
• Mogelijk betere uitkomsten lange termijn (landen passend bij eigen situatie)

De huidige koers (Optie B) is onhoudbaar. Het is alleen een kwestie van tijd voordat het implodeert.

Duitsland: De Sleutel

Duitsland is cruciaal:

• Grootste economie EU
• Hoofdfinancierer EU
• Meest getroffen door energiecrisis
• Historische banden met Rusland
• Bevolking oorlogsmoe

Als Duitsland breekt met huidige koers, breekt de EU.

Signalen:

• AfD (pro-vrede met Rusland) groeit massaal
• Bedrijven verlaten Duitsland
• Regeringscoalitie wankel
• Publieke opinie keert

Duitsland’s keuze de komende 1-2 jaar bepaalt Europa’s toekomst.

Bitcoin en Soevereine Individuen: De Vluchtweg

Waarom Bitcoin Relevant Is

In het artikel over Fiscal Dominance wordt Bitcoin besproken als onderdeel van toekomstige monetaire systemen. Maar er is nog een dimensie:

Bitcoin is de nooduitgang voor individuen die niet willen wachten op monetaire hervorming van bovenaf.

Kenmerken die relevant zijn in deze crisis:

• Niet-confisceerbaar (als goed beveiligd) – tegengesteld aan Euroclear-roof
• Censuurbestendig – geen regering kan transacties blokkeren
• Beperkte supply – geen inflatie door printing
• Grensoverschrijdend – ontsnappen aan failing nationale munten
• Neutraal – geen staatlijk monopolie

Dit is geen speculatie of “get rich quick” – dit is financiële zelfverdediging.

De Soeverein Individu Thesis

Het boek “The Sovereign Individual” (1997) voorspelde veel van wat nu gebeurt:

• Natiestaatafname van macht
• Opkomst van digitale nomaden
• Kapitaalvlucht uit hoogbelastende jurisdicties
• Nieuwe vormen van geld buiten staatscontrole
• Elite-fragmentatie tussen “legacy” en “digital” elite

We zien dit nu realtime gebeuren:

• Hoogopgeleide mensen emigreren massaal (braindrain)
• Kapitaal vlucht uit instabiele landen
• Remote work maakt geografische locatie minder belangrijk
• Crypto geeft financiële autonomie
• Oude elite vecht tegen nieuwe tech elite

Bitcoin is de financiële infrastructuur voor deze transitie.

De Elite-Reactie: Controle

Niet voor niets zien we:

• CBDCs (Central Bank Digital Currencies) – poging controle te behouden
• Anti-crypto regelgeving
• Banking de-platforming van crypto firms
• Propaganda tegen Bitcoin (“milieu”, “criminelen”, etc.)

Dit is de stervende elite die probeert de nooduitgang te blokkeren.

Maar geschiedenis laat zien: wanneer het schip zinkt, zoeken mensen toch uitwegen. Verboden of niet.

Het Grote Plaatje: Financiën als Onderstroom

Waarom Deze Analyse Cruciaal Is

De geopolitieke analyses van Verbrugge en Mercouris zijn briljant. Maar zonder de financiële dimensie is het verhaal incompleet:

Geopolitiek is de zichtbare bovenstroom. Financiën zijn de onderstroom die alles drijft.

Zonder te begrijpen dat:

• Amerika fiscaal gedwongen wordt terug te trekken
• Europa financieel failliet is
• De oorlogseconomie een monetaire noodzaak is
• Elite-wanhoop financieel gedreven is
• Monetaire hervorming onvermijdelijk is

…mis je de kern van waarom dit allemaal gebeurt.

De Oneindige Growth Illusie

Het hele systeem sinds WWII was gebaseerd op een illusie: oneindige groei gefinancierd door oneindige schuld.

Zolang:

• Economieën groeiden sneller dan schuld
• Dollar-hegemonie inflatie-export mogelijk maakte
• Nieuwe markten konden worden geopend
• Grondstoffen goedkoop waren
• Arbeid goedkoop was (globalisering)

…leek het te werken.

Maar elk van deze voorwaarden is nu omgekeerd:

• Schuld groeit sneller dan economie (fiscal dominance)
• Dollar-hegemonie neemt af (de-dollarisering)
• Geen nieuwe markten meer te openen (hele wereld al in systeem)
• Grondstoffen duurder (resource nationalism, deplectie)
• Arbeid duurder (globalisering maxed out, pushback)

Het systeem heeft zijn fysieke en financiële grenzen bereikt.

Waarom Trump’s Document Faalt – Financieel Gezien

Trump’s strategie zegt: “We trekken ons terug, focussen op Amerika, herbouwen industrie.”

Maar dit werkt niet zonder monetaire component:

Je kan niet re-industrialiseren met:

• Onhoudbare schulden (kapitaal gaat naar rente, niet investeringen)
• Fiscal dominance (Fed moet schuld financieren, creëert inflatie)
• Falende munt (koopkracht daalt, kapitaalvlucht)
• Demografische krimp (minder workers, meer dependents)

Re-industrialisatie vereist:

• Stabiele, hard money (niet inflaterende munt)
• Lage kapitaalkosten (vereist lage schuld en vertrouwen)
• Langetermijn investeringshorizon (onmogelijk met fiscal uncertainty)
• Energie-zekerheid en betaalbaarheid

Trump’s document adresseert geen van deze financiële voorwaarden.

Daarom zal het falen, zelfs als het politiek zou slagen.

De Weg Vooruit: Wat Moet Gebeuren

Stap 1: Erkenning Financiële Realiteit

Het eerste wat moet gebeuren is waarheid spreken:

“Onze schulden zijn onhoudbaar. Het huidige monetaire systeem is ten einde. We moeten fundamenteel hervormen of we zullen crashen.”

Dit moet van leiders komen. Biden, Trump, Europese leiders – iemand moet het zeggen.

Maar dit zal waarschijnlijk niet gebeuren. Elites erkennen crises pas als ze niet meer te verbergen zijn.

Stap 2: Monetaire Hervorming Voorbereiden

Er moet nu gewerkt worden aan:

• Alternatieven voor dollar reserve system
• Commodity-backed of hard asset-backed muntsystemen
• Rol voor Bitcoin/crypto in nieuw systeem
• Internationale coördinatie tussen blokken
• Schuldenherstructuring plannen

Rusland, China, BRICS doen dit al. Het Westen moet wakker worden.

Stap 3: Economische Rea lstructurering

Parallel aan monetaire hervorming:

• Re-industrialisatie (echte economie, niet financieel)
• Energie-zekerheid (Europa: deal met Rusland noodzakelijk)
• Infrastructuur investeringen
• Onderwijs en opleiding (skills voor nieuwe economie)
• Sociale vangnet hervormen (onbetaalbare beloften moeten aangepast)

Dit vereist jaren van harde keuzes en offers.

Stap 4: Politieke Hervorming

Het kan niet met huidige elite-structuren:

• Meer directe democratie
• Minder technocratische controle
• Transparantie in financiën
• Accountability voor falend beleid
• Einde van revolving door tussen overheid/industrie

Dit zal alleen gebeuren onder druk van onderop.

Stap 5: Internationale Stabilisatie

Om oorlog te voorkomen:

• Vrede in Oekraïne (onmiddellijk)
• Nieuwe veiligheidsarchitectuur Europa
• Erkenning invloedssferen
• Economische samenwerking tussen blokken
• Focus op gezamenlijke problemen (niet verzonnen vijanden)

Dit vereist dat elite hun ego opzijzet en realiteit erkent.

Voor Individuen: Wat Te Doen

Bescherm Je Vermogen

Gezien fiscal dominance en komende monetaire chaos:

Diversificeer uit pure fiat:

• Edelmetalen (goud, zilver) – historische safe haven
• Bitcoin (klein percentage, als verzekering)
• Real assets (land, commodities)
• Skills en menselijk kapitaal (investeer in jezelf)

Vermijd:

• Lange-termijn fixed income (bonds worden weggeïnfleerd)
• Concentratie in enkel systeem/land
• Overmatige leverage (wanneer systeem reset, ga je failliet)

Verhoog Je Flexibiliteit

Geografisch:

• Overweeg second passport/residency
• Internationale netwerken
• Remote work vaardigheden

Financieel:

• Meerdere bankrelaties
• Meerdere jurisdicties
• Toegang tot verschillende munten

Sociaal:

• Lokale gemeenschap (voor als systemen falen)
• Vaardigheden die altijd waarde hebben
• Netwerken buiten je normale bubbel

Blijf Geïnformeerd en Flexibel

Dit is geen statische situatie. Dingen ontwikkelen snel.

• Monitor ontwikkelingen
• Pas strategie aan als realiteit verandert
• Dogmatisme vermijden (flexibel blijven)
• Bereid zijn op meerdere scenario’s

Maar Ook: Leef Je Leven

Preppers die 100% focus op “de crash” zijn meestal ongelukkig en missen het heden.

Balans:

• Neem verstandige voorzorgen
• Maar leef ook je leven
• Familie, vrienden, vreugde
• Niet constant in angst leven

De beste voorbereiding is een veerkrachtig, betekenisvol leven met sterke relaties.

Conclusie Addendum: Het Complete Verhaal

Drie Verhaallijnen, Één Crisis

We hebben nu drie verhaallijnen die samenkomen:

1. Geopolitiek (Verbrugge/Mercouris):

• Imperiale overstretch
• Ideologische crisis
• Elite-fragmentatie
• Multipolaire wereld
• Historische parallellen met Chamberlain/Gorbachev

2. Financieel (Fiscal Dominance):

• Onhoudbare schulden
• Monetair systeem ten einde
• Dollar-hegemonie afnemend
• Fiscal dominance trap
• Noodzakelijke monetaire hervorming

3. Individueel (Sovereign Individual):

• People vote with feet and capital
• Technologie geeft nieuwe vrijheid
• Oude controlesystemen falen
• Nieuwe elites ontstaan
• Bitcoin/crypto als escape hatch

Deze drie zijn niet gescheiden – ze zijn één verhaal:

Het Westerse systeem – politiek, economisch, monetair – heeft zijn grenzen bereikt. De elite probeert controle te behouden, maar de fundamenten brokkelen af. Individuen zoeken uitwegen. Nieuwe machten ontstaan. Een nieuwe orde wordt geboren in de chaos van de oude.

Waarom Deze Synthese Belangrijk Is

Zonder financiële dimensie lijkt de geopolitieke strijd arbitrair. “Waarom nu precies?”

Zonder geopolitieke context lijkt de fiscale crisis puur technisch. “Het is alleen maar cijfers.”

Zonder individuele dimensie lijkt alles gedetermineerd. “We zijn machteloos.”

Maar samen geven ze een compleet, coherent, actionable verhaal:

1. Begrijp waarom het gebeurt (fiscal dominance + imperiale overstretch)
2. Voorzie wat komt (monetaire crisis, hervorming, chaos)
3. Bescherm jezelf en je naasten (concrete stappen)
4. Participeer in de nieuwe orde (wees deel van oplossing, niet slachtoffer)

De Ultieme Vraag

Wordt dit een zachte landing of een harde crash?

Eerlijk antwoord: waarschijnlijk ergens tussenin, en verschillend per regio.

Maar één ding is zeker: het oude systeem is ten einde.

We kunnen dat betreuren, ontkennen, of er tegen vechten. Of we kunnen het accepteren en werken aan iets beters.

De keuze – voor individuen, voor naties, voor de mensheid – is hoe we deze transitie vormgeven.

Met wijsheid, moed en samenwerking? Of met ontkenning, conflict en chaos?

Het antwoord wordt de komende jaren geschreven.

En zoals Verbrugge zei: “Realiseer je dat we aan het begin staan van een hele fundamentele verschuiving. De komende jaren zal dit nog regelmatig opduiken in reflecties op wat er wereldwijd gaande is.”

Nu, met de fiscaal-monetaire dimensie toegevoegd, begrijpen we niet alleen dat deze verschuiving komt, maar ook waarom ze onvermijdelijk is.

De val van het neoliberale imperium is niet alleen ideologisch of geopolitiek – het is fundamenteel financieel-economisch.

En daarom is het onstuitbaar.

---

De vraag is niet óf deze orde instort, maar wanneer en hoe. En wat daarna komt. Dat hangt af van de keuzes die nu gemaakt worden – door leiders, maar ook door gewone mensen zoals jij en ik.